Blaise Pascal powiedział, że w dziele każdego autora kryje się sens, który nadaje całemu dziełu spójność - i właśnie poszukiwanie tego sensu skłania nas do refleksji. To poszukiwanie jest jednak nieuchronnie obciążone próbami odszukania w owym dziele istotnej myśli, którą można by odnieść do naszych czasów. Nie inaczej przedstawiały się różne próby odczytywania znaczeń wpisanych w libretta i partytury operowe czasów romantyzmu. Mamy oczywiście świadomość, że nie wszystkie działa poddawały się takiej tendencji, którą nazwiemy w tej chwili "aktualizacyjną", stąd wybór oper, które w niniejszej książce są poddane dokładnemu oglądowi.