Konrad Wallenrod, powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich jest powieścią poetycką, jednym ze sztandarowych gatunków romantyzmu. Mickiewicz napisał ją w 1828 roku na zesłaniu w Petersburgu. Choć akcja rozgrywa się w średniowiecznym Malborku i na Litwie, w istocie utwór porusza problematykę narodowowyzwoleńczą. Tytułowym bohaterem jest Litwin Walter Alf, który w dzieciństwie został porwany przez Krzyżaków i wychowany w zakonie na pruskiego rycerza. Przygotowywany przez starego wajdelotę do pomszczenia Litwy, przeszedł wewnętrzną przemianę, przybrał imię Konrad Wallenrod i przygotował zemstę na swoich zakonnych współbraciach. Do jej realizacji doszło, gdy został mistrzem zakonu. Wyprowadził krzyżackich rycerzy na wojnę z Litwą, gdzie wpędził ich w pułapkę. Postawa Konrada Wallenroda zawiera się w pojęciu wallenrodyzmu, nadającemu nowe znaczenie moralne podstępowi i zdradzie, ponieważ mają na celu walkę o wolność uciemiężonego narodu.