Opis
Tylu pisarzy, wśród nich ludzie wielkiej sławy, pisało już o Sokratesie i Platonie, że każdy, kto raz jeszcze podejmuje się tego zadania, musi zapewne, in tanta scriptorum turba, zadawać sobie pytanie jak Liwiusz: "Facturusne operae pretium sim?" - zauważył w 1894 roku Edmund Pfleiderer. Nie chciałbym wyliczać książek i artykułów o Sokratesie, które ukazały się przez siedemdziesiąt lat od napisania powyższego zdania, mam jednak nadzieję, że jeszcze jeden wizerunek Sokratesa, przedstawiony w kontekście historii greckiej filozofii, a zwłaszcza filozoficznych zainteresowań jego wieku, nie będzie całkiem pozbawiony wartości. Mam nadzieję, że wystarczająco dobrze poznałem starożytne świadectwa, by uzasadnić swój punkt widzenia, i nie daję powodu do podejrzeń, że pominięcie któregoś z autorów lub źródeł było wynikiem mojej ignorancji. Próbując umiejscowić Sokratesa w historii greckiej myśli, nie sposób odnotować wszystkich dotyczących go teorii, również tych, które mnie wydają się wysoce nieprawdopodobne. W recenzji opublikowanej w "Gnomon" w roku 1955 dr Olof Gigon, zauważając, że mimo trwających ponad 2000 lat badań nad problemem Sokratesa dotąt nie znaleziono właściwego metodycznie podejścia, naszkicował coś w rodzju programu przyszłych badań. To chyba było najlepsze, co można wymyślić, więc starałem się pamiętać o jego zasadach w mojej własnej pracy, nawet jeśli nie postępowałem w ten sam sposób. Pozostało mi jednak poczucie, że mimo zastosowania najlepszych nawet metod naukowych, każdy z nas i tak tworzy do pewnego stopnia własny obraz Sokratesa, który nigdy nie będzie dokładnie taki, jak czyjś inny. Rzecz w tym, że nikt nie pozostawał obojętny wobec tej zupełnie niezwykłej postaci; ktokolwiek o nim pisał, znajdował się w ten lub inny sposób pod jego wpływem. Skoro więc każdy ma własnego Sokratesa, nie pozostaje mi nic innego, jak przedstawić mojego. Jego wizerunek powstał na gruncie najrzetelniejszych badań, na jakie tylko było mnie stać. W.K.C. Guthrie